چطور زمان سخنرانی در مخاطبان انگیزه ایجاد کنیم؟
صحبت کردن گاه به صورت فردی و یا به صورت جمعی میباشد. سخنرانی و سخن گفتن اولین ابزار ارتباطی افراد است . حال آنکه سخنرانی برای جمعیت زیاد ممکن است اثر گذاری بیشتری داشته باشد. اما آنچه این موضوع را مهم می کند اثرگذاری سخن گفتن است. یعنی زمانی که یک فرد به صحبت کردن مشغول است و قرار باشد در جمعی سخنرانی کند چگونه میتواند تاثیر کلام خود را بر مخاطب بیشتر کند و چگونه می تواند در زمان سخنرانی در مخاطب خود انگیزه ایجاد کند که به ادامه صحبت های او گوش دهد. با توجه به مهم بودن این موضوع در رابطه با تکنیک های سخنرانی، بنا داریم به بیان راهکارهایی بپردازیم تا به ما کمک کند در زمان سخنرانی در مخاطب خود انگیزه ایجاد کنیم.
چگونه می توان در مخاطب ایجاد انگیزه کرد؟
منظور از انگیزه ایجاد حس درونی تمایل به شنیدن ادامه صحبتهای سخنران است. در زمان سخنرانی سخنران باید بتواند تشخیص دهد که مخاطب خود چه میزان تمایل دارد تا ادامه صحبتهای آن را بشنود و اینکه چگونه میتواند در مخاطب خود ایجاد انگیزه کند. مثلاً زمانی که فردی مدتی تشنه باشد در جستجوی آب است حال آنکه اگر موضوعی محور سخنرانی باشند که فرد تشنه شنیدن آن موضوع باشد و از شنیدن آن لذت ببرند همین امر مهم ترین عامل ایجاد انگیزه در مستمع برای شنیدن حرفهای سخنران است.
در زمان سخنوری اینکه فرد گوینده تشخیص دهد مخاطب نیاز به شنیدن چه موضوعاتی دارد؟ و در چه مواردی نیاز به مشورت و تعلیم دارد؟ نیاز است صحبت های خود را بر چه محوری انجام دهد؟ مهمترین عامل ایجاد انگیزه در مستمع چیست تا بتواند بیشتر به صحبت های سخنران دقت کنند بسیار اهمیت دارد.
راه های ایجاد انگیزه
یکی از راه های ایجاد رغبت، مشارکت است. اگر سخنران در حین سخنوری خود از مخاطب درخواست کند تا در بحث مشارکت کند و بتواند به گونه ای آن را در بحث سهیم کند و مخاطب نیز پذیرای سخنرانی شود می تواند به افزایش ایجاد انگیزه برای شنیدن سخنرانی کمک کند. یعنی گاه با پرسیدن یک سوال سخنران ذهن شنونده را به موضوع بحث علاقه مند می کند.
اگر در هنگام سخنرانی گوینده بتواند با یک سوال شیرین ذهن مخاطب را به موضوع متمرکز کند ناخودآگاه انگیزه ای ایجاد میشود تا به ادامه سخنرانی توجه کرده و از آن لذت ببرد. در این راه الزاماً مشارکت به صورت شفاهی و با پرسش و پاسخ نیست و گاهی به صورت مشغله ذهنی و ایجاد درگیری ذهنی نیز می باشد.
گاهی انگیزه به صورت درونی و برگرفته از احساسات روحیات روانشناختی بوده و گاه دربرگیرنده انگیزههایی بیرونی مانند خواسته های مادی و فیزیکی می باشد. یعنی مخاطب به دو صورت درونی و بیرونی میتواند به بحث علاقه مند شود.
عوامل ایجاد انگیزه
عوامل زیادی وجود دارند که به مخاطب انگیزه می دهند تا در هنگام سخنرانی به بحث علاقهمند شده و در بحث مشارکت کند هر کدام از این عوامل یکی از فنون سخنوری هستند که کمک میکنند تا سخنران بتوانند با تشخیص به موقع آن در مخاطب خود ایجاد انگیزه کند.
اولین و مهمترین عامل، پذیرش می باشد. یعنی باید مستمع سخنران را بپذیرد و گفته های آن را بشنود گاهی شنونده سخنران را به صورت کامل قبول ندارد و حتی حاضر به شنیدن سخنان او نیست در صورتی که اولین عامل ایجاد انگیزه پذیرش است.
عوامل دیگری چون کنجکاوی، آرمانگرایی و استقلال نیز وجود دارند یعنی در صورتی که موضوع بحث جذاب بوده و کنجکاوی مخاطب را تحریک کرده، سخنرانی برای آن به مانند یک کتاب علمی، فیلم، رمان یا موضوعی جذاب تبدیل خواهد شد و همین امر سبب میشود تا به راحتی به آن گوش داده و از آن استفاده کند.
آرمان گرایی یکی دیگر از عوامل ایجاد انگیزه است در صورتی که فرد احساس نیاز به عدالت اجتماعی کرده و یا نیاز به درک موضوع به صورت کامل کند آن را می پذیرد
از عوامل ایجاد کننده انگیزه، عشق است گاه فرد به صورت فطری به یک موضوع علاقه مند است بخاطر علاقه به آن توجه میکند به طور مثال در کشور ما افراد زیادی علاقه به آیینهای مذهبی ماه محرم دارند و با شنیدن سخنرانی عزاداری ماه محرم با عشق و علاقه به آن گوش می دهند پس یکی از عوامل ایجاد کننده انگیزه عشق است.
از دیگر عوامل ایجاد کننده انگیزه، جایگاه اجتماعی است گاهی فرد به خاطر سخنرانی یک مقام مسئول و یک شخصیت علمی و سیاسی به سخنرانی گوش میدهد و این خود برای آن انگیزه ایجاد می کند عوامل زیادی همچون آرامش، قدرت، فعالیتهای فیزیکی در ایجاد انگیزه موثر هستند.
چگونه می توان در هنگام سخنرانی انگیزه ایجاد کرد؟
با توجه به نکاتی که بیان شد و راه حل هایی که برای ایجاد انگیزه در مخاطب مطرح کردیم یک سخنران باید بتواند با تلفیقی از آنها انگیزه را ایجاد کند. یعنی در صورتی که موضوع سخنرانی برای مخاطب خود جذاب است و میداند برخی از مخاطبین با عشق به این موضوع توجه می کنند می توانند با مشارکت دادن دربحث اثرگذاری آن را دوچندان کرده و برای سایرین نیز ایجاد انگیزه کند یا در صورتی که میداند موضوع سخنرانی و یا موضوع جذاب است و یا مخاطب از سر کنجکاوی به آن توجه می کند می تواند با ایجاد پرسش های ذهنی برای مخاطب خود ایجاد انگیزه کند که تا پایان موضوع به آن توجه کنند.
پس به طور کلی سخنران در هنگام سخنرانی باید به استفاده بهینه از زمان، ترغیب، کنجکاوی، ایجاد عشق و علاقه، مشارکت و سایر عوامل در ایجاد انگیزه برای مخاطب توجه کند.
جمع بندی
هر فرد در هر زمینه ای که بخواهد سخنوری کند باید پیش از آن و برای اصل سخنوری فنونی را بداند مثلا لازم است اگر یک شیمیدان و یا یک جامعه شناس می خواهد در مورد موضوعات تخصصی خود سخنرانی کند پیش از آن باید در مورد نحوه ی حرف زدن و نحوه ی سخنرانی نیز اطلاعاتی داشته باشد. روش های زیادی برای آموختن فنون سخنرانی و سخنوری وجود دارد